Międzynarodowe internetowe seminarium naukowe
Współczesne językoznawstwo słowiańskie: teoria i metodologia badań
Z przyjemnością informujemy o kontynuacji prekursorskiej inicjatywy Instytutu Filologii Polskiej i Lingwistyki Stosowanej, tzn. organizacji drugiego już z kolei międzynarodowego seminarium internetowego poświęconego problemom współczesnego językoznawstwa słowiańskiego.
Obowiązki organizatora seminarium, które miało miejsce 25 września br., i tym razem wzięła na siebie dr hab. Elena Koriakowcewa, prof. nzw. UPH, kierownik Zakładu Lingwistyki Stosowanej i Dydaktyki IFPiLS UPH, także sekretarz naukowy Komisji Słowotwórstwa afiliowanej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów (w internetowym spotkaniu naukowym brali udział 14 członków tejże Komisji).
Po raz pierwszy w historii naszej Uczelni międzynarodowe internetowe seminarium naukowe odbyło się 27 lutego 2009 roku. To seminarium poświęcone przejawom internacjonalizacji w językach słowiańskich było zorganizowane przezPracownię Lingwistyki Porównawczej Instytutu Filologii Polskiejoraz Komisję Słowotwórstwa przy MKS. We współpracę nad projektem włączył się również Dział Nauki, którym kierowała wówczas śp. pani mgr Ewa Bańkowska, a także uczelniany Ośrodek Zarządzania Siecią Komputerową.
Niezbędne przygotowania techniczne do obu seminariów były dokonane przez mgr Marcina Brzóskę, kierownika Sekcji Aplikacji i Systemów Informatycznych Ośrodka Zarządzania Siecią Komputerową UPH. Wykorzystanie komunikatora SKYPE w trybie "wideokonferencja", dzięki któremu uczestnicy seminarium internetowego mogli dyskutowaćna żywo i oglądać prezentacji PPT, dawało także możliwość wysłuchania ich wystąpień wszystkim zainteresowanym.
W seminarium wzięli udział wybitni lingwiści z 9 krajów słowiańskich: Bułgarii, Białorusi, Czech, Czarnogóry, Polski, Rosji, Serbii, Słowacji, Słowenii, Ukrainy. Uczestników naukowego seminarium internetowego przywitał prof. dr hab. Aleksander A. Łukaszaniec, członek-korespondent Narodowej Akademii Nauk Białorusi, Przewodniczący Komisji Słowotwórstwa afiliowanej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów (organizacja UNESCO).
Jako pierwszy – mający także w ogólnym odczuciu charakter wprowadzenia do ogólnej dyskusji – był referat docent PhD. Ivany Bozdechovej (Uniwersytet Karola, Praga, Czechy). W jej wykładzie poświęconym terminologii współczesnego słowotwórstwa słowiańskiego zostały przedstawione propozycje terminologiczne uwzględniające stopień motywacji słowotwórczej.
Docent dr Cvetanka Avramova (Uniwersytet Klemensa Ochrydzkiego w Sofii, Bułgaria) uczyniła tematem swego wystąpienia problem słowiańskich nomina deminutiva, które mają często zabarwienie ekspresywne. Jej wystąpienie wywołało żywą i ciekawą dyskusję na temat tzw. deminutywów wtórnych.
Prof. dr hab. Marina W. Pimenova (Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny we Włodzimierzu, Rosja) w swym referacie Derywacja semantyczna i zjawisko formalno-pojęciowej asymetrii językowej podjęła zagadnienie tzw. synkretyzmu semantycznego i jego roli w rozwoju znaczenia leksykalnego wyrazów. Szczególną uwagę referentka zwróciła na metaforyzację związków metonimicznych i na metonimizację związków metaforycznych (w terminologii stosowanej przez Lévi-Straussa jest to wzajemne nakładanie się ciągów syntagmatycznych i paradygmatycznych).
Prof. UPH, dr hab. Elena Koriakowcewa w swoim referacie poruszyła problem statusu morfemów zapożyczonych oraz ich miejsca w opisie systemów słowotwórczych języka rosyjskiego, polskiego i czeskiego. Autorka zinterpretowała także przyczyny i mechanizm przemian w stosunkach motywacyjnych i technikach słowotwórczych, jakie zaszły pod wpływem pożyczek, oddziałujących nie tylko na repertuar dostępnych morfemów, ale i na sposoby ich łączenia.
Prof. dr hab. Magdalena Pastuchowa (Instytut Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, Polska) przedstawiła rezultaty analizy replik dialogowych w szeroko rozumianych badaniach metatekstu.Referentka podjęła się próby odpowiedzi na podstawowe pytanie: jakie jest pochodzenie wyrażeń funkcyjnych, które występują w roli replik dialogowych?
W swoim wykładzie o nowych czasownikach słowiańskich utworzonych na bazie nazw własnych doc. dr Julia W. Romaniuk(Instytut Języka Ukraińskiego Nacjonalnej Akademii Nauk Ukrainy, Ukraina, Kijów) omówiła problem okazjonalizmów oraz ich typologii, proponując traktowanie neoderywatów czasownikowych w aspekcie słowotwórstwa porównawczego i kognitywnego.
Prof. dr hab. Alicja Pstyga (Uniwersytet Gdański, Polska) badała problemy interpretacji tekstu, skupiając się na integracji metodologicznej we współczesnym językoznawstwie słowiańskim. Uważa ona, że konieczna staje się wielopłaszczyznowość analizy jednostek tekstowych, pozwalająca na wyeksponowanie wielorakich powiązań derywatów tekstowych z pragmatyką aktu komunikacyjnego, pragmatyką mówienia i rozumienia, tłem społecznym i kontekstem kulturowym.
Referat prof. dr hab. Larisa V. Raciburskiej (Państwowy Uniwersytet im. N.I. Łobaczewskiego w Niżnym Novgorodzie, Rosja) nosił tytuł: Nowe procesy słowotwórcze w języku współczesnych mediów masowych. Zdaniem referentki, jedną z charakterystycznych cech tej odmiany języka jest gwałtowny przyrost wyrazów pochodzenia angielskiego a także złożeń o charakterze międzynarodowym. Równie charakterystyczny dla języku współczesnych mediów masowych jest przybierający na sile proces kształtowania się formacji analogicznych.
Głosy w dyskusji zabierali także: prof. dr hab. Тatiana A.Czernysz (Instytut Filologii Uniwersytetu Narodowego imienia Tarasa Szewczenki, Kijów, Ukraina), prof. dr hab. Rajna Dragicević (Uniwersytet w Belgradzie, Serbia), prof. dr hab. Zinaida A. Charytończyk (Miński Uniwersytet Lingwistyczny, Białoruś), prof. dr hab. Ajsa I.Chalidow (Czeczeński Uniwersytet Państwowy w Groznym, Czeczenia, FR), prof. dr hab. Jewgienija A. Karpiłowska(Instytut Języka Ukraińskiego Nacjonalnej Akademii Nauk Ukrainy, Ukraina, Kijów), dr doc. Larysa Kisluk (Instytut Języka Ukraińskiego Nacjonalnej Akademii Nauk Ukrainy, Ukraina, Kijów),prof. dr hab. Sergiej B. Koziniec (Państwowy Uniwersytet w Saratowie, Rosja), prof. dr Jelena G. Łukaszaniec (Miński Uniwersytet Lingwistyczny, Białoruś), prof. dr hab. Igor G. Miłosławskij (Moskiewski Uniwersytet Państwowy im. M.W. Łomonosowa, Rosja), prof. dr Sonja Nenezić (Univerzitet Crne Gore, Podgorica, Czarnogóra), prof. PavolOdaloš oraz mgr LanZhang z Uniwersytetu w Bańskiej Bystrzycy (Słowacja), dr doc. Nadieżda A. Samyliczewa oraz mgr Elena A. Żdanowa z Państwowego Uniwersytetu im. N.I. Łobaczewskiego w Niżnym Novgorodzie (Rosja), dr doc. Miloslava Sokolová, dr. Alexandra Jarošová, dr. Jana Hašanová oraz mgr PhD. Nicol Janočková (Jazykovedný ústav Ľudovíta Štúra SAV, Bratislava, Słowacja), prof. dr hab. Irena Stramljič-Breznik (Uniwersytet w Mariboru, Słowenia).
Pytania zadawane uczestnikom seminarium internetowego oraz ich odpowiedzi, a także tezy referatów zostały umieszczone na stronie WWW seminarium internetowego, patrz https://sites.google.com/site/seminariuminternetowekslmks/home
Referaty dyskutantów będą opublikowane przez Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego na początku 2016 roku, dzięki czemu wszyscy zainteresowani problemami współczesnego językoznawstwa słowiańskiego mają szansę na głębsze poznanie skrótowo sygnalizowanych w niniejszym sprawozdaniu treści.
Prof. dr hab. Elena Koriakowcewa,
kierownik Zakładu Lingwistyki Stosowanej i Dydaktyki IFP i LS UPH,
sekretarz naukowy Komisji Słowotwórstwa
przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów
